maandag 25 juli 2011

Inspiratie

Jaren geleden schreef ik voor een schrijfwedstrijd een kort verhaal over een oude vrouw die haar eerste liefde na jaren terugziet. Ik won de wedstrijd niet, dus het verhaal zat weggestopt in een map en in mijn hoofd. Maar ik vergat die vrouw niet.

Een hele tijd later, terwijl ik druk bezig was met het schrijven van mijn derde boek, Geknipt voor jou, zat ik in de pauze op het werk met mijn collega te kletsen. Ze vertelde me over iets dat ze meegemaakt had toen ze een paar avonden daarvoor tegen sluitingstijd nog snel wat boodschappen bij de supermarkt ging doen. Ze was een van de laatste klanten, dus een medewerkster van de winkel maakte aanstalten om de deuren achter haar te sluiten. Op het moment dat ze naar buiten stapte glipte er een verdacht uitziend type naar binnen. Hij trok een wapen, bedreigde het personeel en mijn collega maakte zich snel uit de voeten om de politie te kunnen bellen.

Deze nare ervaring van mijn collega was mijn startsignaal voor Zoek het maar uit. Die avond werd Ella geboren. Een jonge vrouw van halverwege de twintig, die (net als ik op die leeftijd) in een boekhandel werkt. Ze heeft plezier in haar werk, maar heeft ook een grotere droom, die in de dagelijkse gang van zaken een beetje op de achtergrond is geraakt. Het schrijven van een boek. Dan wordt ze slachtoffer van een gewapende overval en op het moment dat ze de dood in ogen kijkt, denkt ze aan alle kansen die ze heeft laten liggen in haar leven.

Ik kijk in de ogen van die jongen, die me hooguit zeventien, achttien jaar lijkt, mijn overvaller, mijn moordenaar. Hij gaat schieten, dat zie ik in zijn verwilderde, losgeslagen blik.
Ik denk aan mijn ouders die vast de verkeerde muziek voor mijn begrafenis kiezen en aan mijn nieuwe stilettopumps in de kast, die ik wilde bewaren voor de juiste gelegenheid. Ik zal er nooit op lopen.
En mijn oma. Ik moest haar nog gaan opzoeken in haar nieuwe kamer. Ze denkt vast dat ik niets om haar geef, omdat ik nooit langsgekomen ben. Dat ik nooit aan haar dacht.
In een fractie van een seconde denk ik aan alle dingen die ik nooit zal meemaken. Trouwen, kinderen krijgen, zelf oma worden, een boek schrijven. Ik zou een boek gaan schrijven… Ik zou niet mijn hele leven in deze winkel blijven werken. Ik zou net als Boris gaan doen wat ik altijd al wilde, maar nu is het te laat. En Boris. Ik zal Boris nooit meer zien. Mijn lieve, grote broer, waar ik zo trots op ben. Hij weet niet eens dat ik zo ontzettend trots op hem ben. Al die keren dat hij me vroeg te komen kijken naar zijn optredens… al die keren dat ik een smoes verzonnen heb.
Ik heb er zo’n spijt van, nu. Maar waar ik echt spijt van heb... wat ik echt het allerergste vind, nu ik hier lig met een geweer tegen mijn hoofd, dat elk moment af kan gaan… aan wie ik denk terwijl ik zeker weet dat dit mijn laatste gedachte is… dat is maar aan één persoon. Eén man.
Al die andere gedachten waren vluchtig, flarden, flitsen. Maar hij staat nu op mijn netvlies alsof hij daar altijd zal blijven. Seconden, minuten, uren, dagen, weken, maanden, jaren. Voor eeuwig. Dex. Dan gaat het geweer af en ik krimp gillend ineen.



Iets anders wat ik al heel lang wilde, is een verhaal schrijven over een jongen en een meisje die samen opgroeien. Het thema eerste liefde spreekt me erg aan. De heftigheid van een eerste verliefdheid vergeet je nooit en de gedeelde geschiedenis van de personages levert een verwevenheid en dynamiek tussen hen op die heel interessant is om mee te werken voor mij als auteur.

Dex is de eerste grote liefde van Ella. Ze heeft in geen jaren aan hem gedacht, want ze is heel gelukkig met haar vriend Owen, met wie ze vergevorderde samenwoonplannen heeft. Dus waarom blijft Dex dan ook na de overval steeds in haar gedachten opduiken? Gelukkig kan ze terecht bij haar oma, die haar altijd begrijpt, dus Ella stort uitgebreid haar hart uit. Dan blijkt oma een geheim met zich mee te dragen over haar eigen eerste liefde, die ze ontmoette en kwijtraakte tijdens de Tweede Wereldoorlog.

En zo kon ik ongeveer tien jaar later eindelijk iets doen met het verhaal dat ik al zo lang in een verloren hoekje van mijn brein had zitten. Uiteindelijk is het zo gegroeid en herschreven dat bijna alleen de naam van de oude vrouw, Anna, is gebleven zoals ik oorspronkelijk bedacht had. Maar ik denk dat er een reden was dat ik toen die wedstrijd niet won, want het verhaal was nog niet af.

Zoek het maar uit is het verhaal geworden van een jong meisje in oorlogstijd, tegenover het verhaal van een jonge vrouw van nu. Het gaat over de band tussen oma’s en kleindochters, keuzes maken met je hart of je hoofd, het najagen van je dromen en over eerste liefdes die een tweede kans krijgen… als je die durft te grijpen.

maandag 27 juni 2011

Kill your darlings



De laatste letter van “Zoek het maar uit” zette ik de dag na het boekenbal op papier. Ik hoefde alleen het afsluitende hoofdstuk nog te schrijven en dat zat ten tijde van het bal al in grote lijnen in mijn hoofd. Terwijl ik met Ester van The House of Books de dansvloer onveilig maakte, dacht ik aan de laatste regels van mijn boek. Eenmaal thuis, na een korte nacht in mijn Amsterdamse penthouse, zette ik de vermoeidheid van me af en voltooide ik mijn vierde boek.
Wie denkt dat daarmee de klus wel geklaard was, zit er flink naast.


Vorige zomer begon ik aan “Zoek het maar uit”. Driekwart jaar van doorwaakte nachten waarin ik aan mijn boek werkte tot de zon weer opkwam, weekenden achtereen die ik in afzondering doorbracht terwijl vriendinnen uitgingen, op het terras hingen en lunchafspraken en shopmiddagen planden zonder mij.
Wat een opoffering, zul je misschien denken, maar toch voelt dat niet zo. Het werken aan mijn boek in deze fase is heerlijk. Ik bedenk nieuwe personages. Ze komen onder mijn handen en voor mijn ogen tot leven. Ze leiden me door hun wereld en het enige dat ik hoef te doen, is opschrijven wat ze me laten zien. Het is een flow die ik niet kan en wil stopzetten.
En dan is het af. Altijd een dubbel moment. In eerste instantie ben ik blij. Er valt een last van me af, want het is me gelukt om het verhaal van die personages, die me zo dierbaar geworden zijn, te vertellen. Tegelijkertijd mis ik ze. Dat gebeurt al op het moment dat ik de laatste regels typ en me realiseer dat ik niets nieuws meer zal bedenken voor deze karakters. Ze hebben hilarische, romantische en dramatische momenten beleefd en ik ben klaar met hen. Klaar om het met mijn lezers te delen.

Tussen dat moment, dat ik mijn boek kan overdragen aan het publiek en het voltooien van de verhaallijn zit echter nog een fase. Die fase heet kill your darlings en dat is iets wat de meeste auteurs haten, maar waar we ook niet zonder kunnen.

Tijdens de flow die ik zojuist beschreef, wordt er zoveel bedacht, zoveel geschreven, en het is me allemaal even lief. Elke grap die mijn personages maken, elke veelbetekenende blik die tussen hen gewisseld wordt, elke scène, elk dialoog, elk hoofdstuk dat met zoveel inzet en liefde geschreven is.
Toch blijkt de omvang van die liefde en inzet niet zozeer uit het werk wat eraan voorafgegaan is. Het is juist de tijd die je bereid bent er daarna nog in te stoppen, om te perfectioneren wat je geschapen hebt, die aangeeft hoe groot je toewijding aan je werk is.

Kill your darlings: hoe geweldig je vondsten ook zijn. Soms blijken ze op zichzelf sterk, maar komen ze de grote lijn van je boek niet ten goede. De lezer kan maar zoveel humor, romantiek en drama verwerken, dus moet je weten te doseren.
In “Zoek het maar uit” met drie verhaallijnen in één boek, vond ik dat moeilijker dan bij mijn voorgaande boeken. Er was zoveel dat ik wilde vertellen en laten zien, dat ik iets teveel van alles deed.

Een bekend principe bij schrijven is Show, don’t tell. Je moet de lezer laten ervaren, wat je hen mee wil geven en het niet voorkauwen. Het laatste dat je moet doen is de lezer onderschatten en met uitleg komen die niet nodig is. De acties van je personages behoren voor zich te spreken. Het is een principe waar ik groot voorstander van ben.
Maar ergens tijdens het schrijven van “Zoek het maar uit” had ik onbewust het principe aangepast. Het werd Show… show it again… and again… and tell. Iets teveel van het goede dus, met als resultaat een boek van bijna twee keer de omvang van “Geknipt voor jou”.

Ik moest dus ergens gaan snoeien, want herhaling is nooit goed. Probleem was alleen dat elk hoofdstuk op zich prima in elkaar zat, met de juiste dosering van mijn drie kernelementen: humor, romantiek en drama. Ik moest dus mijn darlings killen in de meest letterlijke zin van het woord. Passages schrappen die op zich helemaal goed waren, maar die het verhaal niet vooruitbrachten.
Stel dat je drie scènes hebt die dezelfde betekenis voor het verhaal hebben, dan zijn ze misschien allemaal even leuk om te lezen. Maar in het grote geheel van het boek kan het zo uitpakken dat als je er twee schrapt, die ene die overblijft vele malen sterker overkomt. Dat moest ik dus gaan doen. Fijn klusje.

Hoewel het altijd een lastige fase is, denk ik niet dat ik het eerder zo moeilijk heb gehad dan de afgelopen weken, terwijl ik zwoegde om “Zoek het maar uit” tot zijn recht te laten komen, zoals de bedoeling was. Ik deed niets anders meer dan schrijven, werken op kantoor en af en toe een paar uur slapen. Resultaat na 6 weken was een migraineaanval van drie dagen aaneengesloten, waar ik de nasleep nog een hele week van voelde. Maar uiteindelijk was het toch zover. Ik had mijn struikelblokken overwonnen. Soms door met pijn in mijn hart gedeelten te schrappen, soms door de timing te veranderen en gebeurtenissen te verplaatsen, soms door passages opnieuw te schrijven.

Op het resultaat ben ik erg trots. “Zoek het maar uit” is in sommige opzichten mijn meest persoonlijke boek. Die drie verhaallijnen, waarvan ik in het begin geen idee had of het me wel zou lukken ze met elkaar te combineren, vullen elkaar mooier aan dan ik had durven hopen.
  
Op het moment dat ik dit schrijf, is de definitieve versie van “Zoek het maar uit” in Italië, waar het wordt onderworpen aan een laatste redactieronde.  Daarna mag ik het nog één laatste keer helemaal van A tot Z uitpluizen. Sommige correcties zal ik boos verwerpen (“Hij snapt er ook niks van!”). Bij andere zal ik me afvragen hoe ik het over het hoofd kon zien (“Stomme oen die ik ben!”). En dan is er nog een aantal waarbij ik pas na lang beraad weet wat ik ermee moet doen (“Wijziging accepteren, wijziging negeren, accepteren, negeren, uhm…?”).
En dan, uiteindelijk, zal het moment komen waar ik het allemaal voor doe. Dan houd ik mijn vierde boek in handen. Zoek het maar uit.

donderdag 17 maart 2011

Boekenbal 2011

Sinds het verschijnen van mijn debuutroman Zwaar verliefd! vroeg ik me elk jaar opnieuw af waarom ik dit keer weer niet was uitgenodigd voor het boekenbal. The place to be voor iedereen die iemand is in het boekenvak. Het voelde een beetje als inwrijven als ik de tv aanzette en zag dat het in alle programma’s breed uitgemeten werd. Ach, zei ik dan tegen mezelf en iedereen die ernaar vroeg, dat overgewaardeerde , prestigieuze feestje. Wie wil daar nou bij zijn? Allemaal opgeprikt gedoe en grote ego’s. Elitair is het.
Maar ergens stak het natuurlijk wel, na drie romans geschreven te hebben. Drie heel erg goed verkochte romans welteverstaan. Dus eigenlijk hoorde ik daar gewoon te staan, vond ik. Tussen al die naam en faam.

Nou, gisterenavond was het dus zover. Ik mocht naar het boekenbal. De uitnodiging bereikte me een beetje aan de late kant, dus ik moest per direct op zoek naar een jurk om te dragen, welke schoenen, welk tasje. Stress. Maar met een kast vol jurkjes en schoenenrekken vol high heels lukte het me allemaal nog op tijd. En nu weet ik dus hoe het is, daar op dat boekenbal.
Het was een hele ervaring, dat moet ik zeggen. De hele setting, de feestelijke uitdossingen van de genodigden, de aankleding van de Stadsschouwburg, de VIP’s, allemaal erg indrukwekkend. Er is drank, er is een band en een dj, er wordt gedanst. Kortom: het is feest! Maar waar gaat die drukte nu eigenlijk echt om? Ik denk dat het toch echt allemaal samenhangt met de sfeer die er omheen gecreëerd wordt. Wie mag erbij zijn en wie niet? Lukt het volgend jaar weer? Ben je belangrijk genoeg ? Hoor je erbij? Het geeft je een gevoel van erkenning daar rond te lopen op zo’n avond. Juist dat exclusieve gevoel maakt het bijzonder. En daarom wachten we volgend jaar allemaal weer vol spanning op die ene uitnodiging. Voor het boekenbal 2012.


woensdag 9 februari 2011

Koopverbod ?!

Goede voornemens. Het lijkt alweer eeuwen geleden dat we onszelf al die regels opgelegd hebben. Gezonder leven, meer sporten, meer tijd voor leuke dingen maken, echt eens een afspraak maken met die vriendin die je al veel te lang niet gezien hebt, minder geld uitgeven. Over dat laatste wil ik het eens hebben. Minder winkelen was namelijk hot topic in mijn twitterconversaties van de afgelopen tijd. Beruchte shopaholics besloten bij bosjes dat het maar eens afgelopen moest zijn met al die (impuls)aankopen. Om hier op in te gaan, heb ik meer dan 140 tekens nodig. Vandaar hierbij mijn reglement hoe te handelen in tijden van koopverbod. Omdat je jezelf nu eenmaal niet alles mag ontzeggen.

Artikel 1:
Lid 1: Een koopverbod mag alleen worden opgelegd bij zeer dringende reden, namelijk:
a)     naderende status bankroet;
b)     naderende huwelijks-/relatiecrisis voortkomend uit 1a;
c)      naderende uithuiszetting door ouders, vrienden, collega’s, familie of andere weldoeners omdat je bij hen inwoont vanwege 1a.
 Lid 2: Een koopverbod opgelegd wegens redenen niet hierboven vermeld, is van rechtswege nietig.

Artikel 2:
Het is toegestaan essentiële aankopen op krediet te doen, zodat de aflossing hiervan plaatsvindt na de vastgestelde periode van koopverbod. De aankoop wordt geacht te hebben plaatsgevonden op het moment van betaling en valt aldus officieel buiten het koopverbod.

Artikel 3:
Cd’s en dvd’s van Glee kunnen nooit onder enig koopverbod vallen, daar zij gelden als investering in een goed humeur en niet als aankoop. Hetzelfde geldt voor boeken van Chantal van Gastel en vooruit, Sophie Kinsella.

Artikel 4:
Lid 1: Mocht de gelegenheid zich voordoen dat tijdens een koopverbod tegen voorwaarden die niet af te slaan zijn een kledingstuk op je pad komt dat valt onder de ‘essentiële basisgarderobe van iedere vrouw’, dan vervalt het koopverbod voor dit artikel. In het bijzonder geldt dit artikel voor kledingstukken waarop de Eiffeltoren afgebeeld staat.
Lid 2: Voor ‘Eiffeltoren’ mag tevens gelezen worden: ‘Big Ben’, ‘La Sagrada Familia’, ‘Trevi-Fontein’ en alles wat te maken heeft met New York.
Lid 3: Voor ‘kledingstuk’ mag tevens gelezen worden ‘accessoire’.
Lid 4: Onder dit artikel vallen ook alle kledingstukken in de essentiële basiskleuren: zwart, wit, bruin, roze, rood, paars, blauw, geel en groen en alle varianten hierop.
Lid 5: Onder dit artikel vallen ook alle kledingstukken met de essentiële basisprints: gestreept, gestippeld, geruit, tie-dye, gebloemd, Paisley, Pucci en effen.
Lid 6: De perfecte spijkerbroek kan nooit onder een koopverbod gelden. Is misdadig. Wordt bestraft.

Artikel 5:
Your home is your temple. Aanschaffingen die gedaan zijn ter verbetering van je leefomgeving kunnen niet onder enig koopverbod vallen. Regels van Feng Shui overrulen altijd welk koopverbod dan ook.

Artikel 6:
Ieder mens heeft recht op Starbucks.

Artikel 7:
Schoenen zijn noodzakelijk om van A naar B te bewegen. We kunnen niet zonder, ook niet ten tijde van koopverbod. Schoenen kunnen ons beter over onszelf laten voelen. Bij de volgende exemplaren vervalt het koopverbod:
a)      Schoenen die je het gevoel geven dat HIJ je nooit kan afwijzen als je deze draagt.
b)      Schoenen die je het gevoel geven dat die promotie van jou is als je deze draagt.
c)       Schoenen die je het gevoel geven dat het sollicitatiegesprek slechts een formaliteit is als je deze draagt.
d)      Laarzen, flatjes, sneakers en PUMPS.

Artikel 8:
Als je aankoop past in de volgende zin: ‘Ze zullen me het meisje met de … … … … … noemen.’, dan is deze te allen tijde gerechtvaardigd en kan het koopverbod niet worden ingeroepen.

Artikel 9:
Een koopverbod kan nooit betekenen dat reeds in je bezit zijnde voorwerpen niet vervangen mogen worden als deze door slijtage, vermissing of veroudering aan je ontvallen. Of als je je er niet meer mee kunt vertonen omdat ze hopeloos gedateerd zijn.

Artikel 10:
Elk beding dat voorgaande tegenspreekt is van rechtswege nietig.

Reglement vastgesteld d.d. 1 januari 2011 goedgekeurd door de Verenigde Shopaholics Overal Ter Wereld.

Doe er je voordeel mee! Groetjes,
Chantal

zaterdag 8 januari 2011

Geknipt voor jou - boek van het jaar 2010

Het is gelukt! Geknipt voor jou is door chicklit.nl uitgeroepen tot boek van het jaar 2010! Het waren spannende weken, maar die zijn beloond. Ik ben superblij met het behalen van deze titel.

Hierbij wil ik dan ook iedereen bedanken die dit voor mij mogelijk heeft gemaakt. Mijn lezers die juist mijn boeken kiezen uit het grote aanbod in de boekhandel en daarna tegen hun familie en vrienden vertellen dat ze deze absoluut ook moeten lezen. De mensen die mij hun enthousiaste, lieve reacties sturen via twitter, hyves en noem maar op. Degenen die mij prachtige taarten, bloemen en en felicitatiekaarten hebben gestuurd na het winnen van deze verkiezing. En natuurlijk: iedereen die zijn stem heeft uitgebracht op Geknipt voor jou.

Ik kan het niet genoeg zeggen: iedereen heel hartelijk bedankt! Zonder jullie zou ik mijn droom niet kunnen waarmaken. Heel veel liefs,

Chantal